Tác giả:
Lê Hải
Má phanh ô tô mòn là một trong những nguyên nhân gây mất an toàn hàng đầu khi lái xe. Tuy nhiên, nhiều chủ xe vẫn chưa biết cách nhận diện sớm tình trạng này. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết các dấu hiệu má phanh bị mòn, nguyên nhân phổ biến, cách xử lý hiệu quả và thời điểm nên thay mới. Tôi là Lê Hải người đại diện của Auto Care Plus, sẽ chia sẻ với bạn từ chính kinh nghiệm thực tế của mình khi đồng hành cùng hàng trăm chiếc xe mỗi năm tại gara.
Nội dung chính
Toggle
Má phanh là bộ phận trực tiếp tạo ma sát để dừng xe. Khi bị mòn, khả năng phanh giảm rõ rệt, khiến thời gian dừng xe dài hơn, tăng nguy cơ tai nạn, nhất là khi phanh gấp.
Phát hiện sớm giúp bạn thay má phanh đúng lúc, tránh làm hỏng đĩa phanh – bộ phận có chi phí thay thế cao hơn nhiều. Điều này cũng giúp bạn tiết kiệm đáng kể chi phí bảo dưỡng.
Quan trọng hơn, đây là kiến thức cơ bản mà bất kỳ chủ xe nào cũng có thể tự trang bị, không cần là kỹ thuật viên chuyên nghiệp. Chỉ cần chú ý vài dấu hiệu đơn giản, bạn đã có thể bảo vệ an toàn cho cả xe và người.
Âm thanh lạ là dấu hiệu rõ ràng nhất khi má phanh bị mòn. Khi đạp phanh, bạn có thể nghe thấy tiếng kêu ken két hoặc kin kít phát ra từ bánh xe. Nguyên nhân là do má phanh mòn đến mức lớp lót bảo vệ đã hết, phần kim loại phía sau bắt đầu cọ sát với đĩa phanh. Ngoài ra, trên một số dòng xe, nhà sản xuất thiết kế sẵn miếng thép báo mòn – khi chạm vào đĩa phanh, nó sẽ phát ra âm thanh cảnh báo. Nếu xe bạn phát ra tiếng kêu khi phanh, hãy đưa xe đi kiểm tra ngay, tránh làm hỏng cả đĩa phanh.
Trên nhiều dòng xe hiện đại, má phanh có gắn cảm biến điện tử để báo hiệu tình trạng mòn. Khi má phanh mòn vượt ngưỡng an toàn, cảm biến sẽ tiếp xúc với đĩa và kích hoạt đèn báo trên bảng điều khiển. Thường đó là biểu tượng dấu chấm than trong vòng tròn đỏ hoặc dòng chữ “Brake”. Tuy nhiên, đèn cảnh báo này cũng có thể sáng vì các lý do khác như cạn dầu phanh hoặc lỗi hệ thống ABS, nên bạn cần kiểm tra kỹ nguyên nhân trước khi xử lý.
Khi má phanh bị mòn, lực ép tạo ra khi đạp phanh không còn hiệu quả như trước. Bạn sẽ thấy bàn đạp phanh có cảm giác “nhẹ bất thường”, phải đạp sâu hơn để phanh hoạt động. Trường hợp nặng hơn, bàn đạp có thể bị “hụt”, khiến bạn mất kiểm soát trong các tình huống cần phanh gấp. Đây là dấu hiệu cảnh báo hệ thống phanh đang mất dần hiệu lực – tuyệt đối không nên chủ quan.
Nếu xe có dấu hiệu bị giật, nghiêng lệch sang một bên hoặc mất ổn định khi đạp phanh, khả năng cao là do má phanh mòn không đều giữa hai bên. Khi lực phanh không cân bằng, một bánh xe sẽ dừng nhanh hơn bánh còn lại, gây lạng bánh. Điều này đặc biệt nguy hiểm khi di chuyển ở tốc độ cao hoặc vào cua. Tình trạng này cũng có thể khiến hệ thống phanh bị tổn hại lâu dài nếu không xử lý sớm.
Má phanh mòn khiến khả năng ma sát giảm, kéo theo quãng đường phanh dài hơn so với bình thường. Ví dụ, trước đây bạn chỉ cần đạp phanh một đoạn ngắn để xe dừng lại, thì nay cần phải đạp sâu hơn, giữ phanh lâu hơn. Đây là dấu hiệu dễ bị bỏ qua nếu bạn không để ý kỹ, nhưng nó có thể gây nguy hiểm khi cần phanh gấp.
Khi đạp phanh, nếu bạn cảm nhận được vô lăng bị rung – đặc biệt ở tốc độ cao – thì đây là dấu hiệu hệ thống phanh có vấn đề. Nguyên nhân có thể do má phanh mòn không đều hoặc đĩa phanh bị biến dạng vì chịu nhiệt quá mức. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến trải nghiệm lái mà còn là cảnh báo hệ thống phanh đang xuống cấp rõ rệt, cần kiểm tra ngay.
Mỗi dấu hiệu trên đều là lời cảnh báo rõ ràng từ chiếc xe của bạn. Việc phát hiện và xử lý kịp thời không chỉ giúp xe hoạt động ổn định, mà còn đảm bảo an toàn cho bạn và người tham gia giao thông khác
Má phanh là bộ phận chịu ma sát trực tiếp mỗi khi xe phanh, vì vậy rất dễ bị mài mòn theo thời gian. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố khiến má phanh xuống cấp nhanh hơn bình thường. Việc hiểu rõ các nguyên nhân này giúp bạn điều chỉnh thói quen sử dụng xe, kéo dài tuổi thọ má phanh và tiết kiệm chi phí bảo dưỡng.
Khi thường xuyên chạy xe trên đèo dốc, bạn phải đạp phanh nhiều hơn để kiểm soát tốc độ. Tương tự, khi lưu thông trong thành phố đông đúc, xe hay phải dừng – chạy liên tục vì tắc đường, má phanh cũng liên tục ma sát với đĩa phanh, khiến nhiệt độ tăng cao, đẩy nhanh quá trình hao mòn. Ngoài ra, thời tiết ẩm ướt, mưa nhiều hoặc bụi bẩn cũng khiến hệ thống phanh bị bám cặn, giảm hiệu quả làm việc và làm má phanh mòn không đều.
Trên thị trường hiện nay có nhiều loại má phanh với giá rẻ nhưng không rõ nguồn gốc. Những loại này thường được làm từ vật liệu kém chất lượng, không chịu được nhiệt độ cao, không có khả năng tản nhiệt tốt. Khi sử dụng, các loại má phanh này không chỉ nhanh mòn mà còn gây ra tiếng ồn lớn, ảnh hưởng đến cả đĩa phanh và hệ thống phanh tổng thể. Để đảm bảo an toàn, bạn nên sử dụng má phanh chính hãng hoặc từ nhà sản xuất uy tín.
Thói quen phanh gấp, đặc biệt ở tốc độ cao, tạo ra lực ma sát lớn đột ngột giữa má và đĩa phanh, khiến má phanh bị cháy hoặc mòn nhanh bất thường. Ngoài ra, việc đạp phanh liên tục khi xuống dốc thay vì dùng kết hợp với số thấp cũng làm nhiệt độ tăng cao, dẫn đến hiện tượng phai phanh (brake fade) – má phanh bị chai cứng, mất tác dụng. Kiểu lái xe này không chỉ gây hại cho má phanh mà còn khiến cả hệ thống phanh mất an toàn.
Má phanh cần được kiểm tra định kỳ để đảm bảo độ dày còn trong mức cho phép. Nếu không kiểm tra thường xuyên, bạn sẽ không phát hiện kịp thời tình trạng mòn lệch, kẹt má phanh hay dầu phanh rò rỉ. Những lỗi nhỏ này có thể khiến má phanh làm việc không đều, nhanh xuống cấp hoặc gây hư hỏng đĩa phanh. Tại Auto Care Plus, chúng tôi khuyến nghị nên kiểm tra hệ thống phanh mỗi 10.000 – 15.000 km hoặc mỗi lần thay dầu để đảm bảo an toàn khi vận hành xe.
Hiểu rõ nguyên nhân khiến má phanh mòn nhanh là cách đơn giản nhưng hiệu quả để kéo dài tuổi thọ hệ thống phanh và tăng độ an toàn khi lái xe. Chỉ cần điều chỉnh thói quen sử dụng và chú ý kiểm tra định kỳ, bạn đã có thể tiết kiệm đáng kể chi phí sửa chữa về sau.
Phát hiện sớm tình trạng má phanh bị mòn là cách tốt nhất để tránh những hư hỏng lan rộng trong hệ thống phanh. Dưới đây là 3 cách đơn giản nhưng hiệu quả mà bạn có thể thực hiện ngay tại nhà hoặc khi bảo dưỡng xe tại gara.
Trên các dòng xe đời mới, má phanh thường được tích hợp cảm biến báo mòn. Khi lớp má bị mài mòn đến giới hạn an toàn, cảm biến sẽ tiếp xúc với đĩa phanh và kích hoạt đèn cảnh báo trên bảng đồng hồ. Nếu bạn thấy biểu tượng phanh sáng (thường là vòng tròn đỏ có dấu chấm than) hoặc dòng chữ “Brake”, đây là dấu hiệu hệ thống phanh đang gặp vấn đề – nhiều khả năng là má phanh đã mòn. Tuy nhiên, đèn báo cũng có thể sáng vì lý do khác như cạn dầu phanh, vì vậy cần kết hợp thêm kiểm tra vật lý.
Bạn có thể tự kiểm tra má phanh bằng cách tháo bánh xe và quan sát trực tiếp qua bộ kẹp phanh (caliper). Má phanh tiêu chuẩn thường dày từ 8–12mm khi còn mới. Nếu bạn thấy phần má chỉ còn lại khoảng 2–3mm, tức là đã đến lúc cần thay thế. Một số má phanh còn có vạch chỉ thị độ mòn, giúp bạn dễ nhận biết hơn. Tuy nhiên, cần thao tác đúng kỹ thuật để đảm bảo an toàn khi kiểm tra, hoặc có thể nhờ thợ kỹ thuật hỗ trợ nếu bạn không quen việc này.
Phương pháp đơn giản và an toàn nhất là kiểm tra má phanh định kỳ tại gara mỗi khi thay dầu. Đây là thời điểm lý tưởng để kỹ thuật viên đánh giá tổng thể hệ thống phanh, bao gồm cả má, đĩa, dầu phanh và cảm biến. Tại Auto Care Plus, chúng tôi luôn lồng ghép kiểm tra phanh vào các gói bảo dưỡng định kỳ nhằm đảm bảo xe của bạn luôn trong trạng thái vận hành an toàn nhất. Việc này không chỉ giúp phát hiện sớm hư hỏng mà còn tiết kiệm chi phí sửa chữa lâu dài.
Chỉ cần một vài bước kiểm tra đơn giản, bạn đã có thể nắm rõ tình trạng má phanh và chủ động xử lý trước khi quá muộn. Đừng chờ đến khi phanh không còn ăn mới mang xe đi sửa – bởi khi đó, chi phí và rủi ro sẽ cao hơn rất nhiều
Thay má phanh đúng thời điểm giúp hệ thống phanh hoạt động ổn định, đảm bảo an toàn và tránh phát sinh chi phí lớn hơn. Dưới đây là những trường hợp bạn cần thay má phanh ngay, không nên trì hoãn:
Khi độ dày má phanh dưới 3mm
Đây là ngưỡng an toàn tối thiểu mà hầu hết các nhà sản xuất khuyến nghị. Khi kiểm tra thấy phần má còn dưới 3mm, bạn nên thay mới ngay để đảm bảo lực ma sát đủ mạnh giúp xe dừng lại an toàn. Nếu tiếp tục sử dụng, phần kim loại có thể cọ trực tiếp vào đĩa phanh, gây xước, biến dạng hoặc làm cháy đĩa.
Khi xuất hiện 2–3 dấu hiệu đã nêu cùng lúc
Nếu xe bạn xuất hiện đồng thời nhiều dấu hiệu như tiếng kêu lớn khi phanh, đạp phanh bị hụt, vô lăng rung, đèn báo sáng… thì không cần đo độ dày – bạn nên thay má phanh càng sớm càng tốt. Đây là biểu hiện của má phanh đã xuống cấp nghiêm trọng, có thể gây mất phanh đột ngột khi đang di chuyển.
Nên thay cả 2 má phanh đồng thời để tránh lệch phanh
Không nên thay má phanh một bên, vì sẽ tạo ra sự mất cân bằng lực phanh giữa hai bánh xe. Điều này có thể khiến xe bị lệch khi phanh, đặc biệt nguy hiểm khi đi ở tốc độ cao. Luôn thay cả hai má phanh ở cùng trục để đảm bảo hiệu quả phanh đồng đều.
Sau khi thay, cần kiểm tra và láng lại đĩa phanh để đảm bảo ăn khớp
Má phanh mới nếu lắp trên đĩa phanh cũ bị xước hoặc không đều sẽ không thể phát huy hiệu quả tối đa. Kỹ thuật viên cần kiểm tra đĩa, nếu bề mặt có vết rãnh hoặc mòn không đều thì nên láng lại. Láng đĩa giúp tạo mặt phẳng tiếp xúc tối ưu với má phanh mới, từ đó tăng độ bám và giảm tiếng ồn khi phanh.
Thay má phanh không chỉ là thay một bộ phận, mà là đầu tư vào sự an toàn mỗi khi bạn cầm lái. Đừng đợi đến khi hệ thống phanh mất tác dụng – hãy thay đúng lúc để bảo vệ chính bạn và những người xung quanh.
Tại Auto Care Plus, chúng tôi thường tiếp nhận những chiếc xe gặp sự cố phanh nghiêm trọng do chủ xe phát hiện quá muộn. Không ít trường hợp má phanh đã mòn sát, gây trầy xước đĩa phanh nặng, thậm chí mất hoàn toàn hiệu quả phanh khi chạy tốc độ cao – tiềm ẩn rủi ro lớn cho người lái và người đi đường.
Để phòng ngừa những tình huống nguy hiểm này, quy trình tại gara của chúng tôi luôn bắt đầu bằng việc kiểm tra tổng thể hệ thống phanh: từ cảm biến, má, đĩa cho đến dầu phanh. Sau đó, kỹ thuật viên sẽ tư vấn rõ ràng loại má phanh phù hợp với từng dòng xe – không thay thế đại trà. Khi thay má phanh, chúng tôi thực hiện lắp đặt đúng kỹ thuật và chạy thử kiểm tra độ ổn định trước khi bàn giao xe.
Ngoài ra, bạn hoàn toàn có thể yêu cầu chúng tôi chụp ảnh má phanh trước và sau khi thay để dễ dàng so sánh và theo dõi tình trạng thực tế. Sự minh bạch và chủ động thông tin là điều chúng tôi luôn đặt lên hàng đầu, để bạn an tâm mỗi khi giao xe tại Auto Care Plus.
Tùy theo điều kiện vận hành và thói quen lái xe. Trung bình nên kiểm tra sau mỗi 30.000 – 50.000 km để đảm bảo an toàn.
Không bắt buộc. Tuy nhiên, nếu đĩa phanh đã xước sâu, bị cong hoặc mòn không đều, bạn nên thay hoặc láng lại để tránh ảnh hưởng đến má phanh mới.
Có thể tự thay má phanh tại nhà không?
Không nên. Việc thay má phanh yêu cầu dụng cụ chuyên dụng và kỹ thuật đúng quy trình. Tốt nhất hãy đưa xe đến gara uy tín để đảm bảo an toàn khi vận hành.
Freeship đơn từ 500k 
Giao hàng toàn quốc 
Đổi trả miễn phí 7 ngày 
Cam kết chất lượng 
Xi xóa xước ô tô, xe máy 3Max 120ml + Khăn lau 
Nước hoa ô tô hương thơm lâu CAR&FAMILY 
Nước hoa ô tô cao cấp khử mùi thanh lọc không khí 
Nước hoa ô tô cao cấp phong cách Trung Quốc CHXGER 
Nước hoa ô tô cao cấp Fragrance GJTM 
